
Yahya Numan Tefek makaleleri


A İstanbul Sen Bir Han mısın?
Kütahya türküsü… İstanbul, tüm gurbet kavramını kapsayan sızılı, büyük gurbettir. Anadolu’da, eskiden biri gurbete çıkıyorsa bu gurbet, genelde İstanbul olurdu. Sonra büyük bir gurbet olarak […]

Ay Oğlan Yiğit misin? (Çömüdüm)
Çömüdüm, kadın ağzıyla yakılmış bir Kütahya türküsü… Mâni nazım türü uyak ve ölçüsüyle yazılmış. Ay oğlan yiğit misin Dağlarda geyik misin Selam verdim almadın Allah’tan […]

Arda Boylarında Kırmızı Erik
Antik Yunan tragedyaları gerilim üzerine kurulmuştur. Tragedyaların en belirgin özellği de budur. Bu Trakya türküsündeki olay, o dönemde yaşanmış olsaydı Ege’nin öte yakasındaki bilge ozanlar […]

Bağa Girdim Bağ Budanmış (Nazife Hanım)
Hareketli ezgisi olan bir Şarköy türküsü… Türkünün farklı öyküleri var. Bu farklılıklarda ortak yön Nazife’nin çektiği acı ve ona reva görülen ölüm… Sanki Nazife ölmemiş […]

Koyun Gelir Yata Yata (Gelin Ayşe)
Türkü bir ağıt… Antep-Adana yöresindeki Türkmenlerin yerleşik hayata geçiş dönemine ait bir türkü… Ayşe, yeni evlenmiş güzel bir gelin… Güzel olduğu kadar da öz saygısına […]

Babalar Neden Erken Ölür? -X-
Babalar Neden Erken Ölür? -IX- >> Sebzeler, dört tekerliye doldurulmuş, kapının önünde beklerken biz kahvaltı ediyorduk. Ablam, kahvaltısını bitirince “Ben masayı toplarım abla.” dedim. Ablam, […]

Babalar Neden Erken Ölür? -IX-
Babalar Neden Erken Ölür? -VIII- >> Güneş doğmak doğmamıştı daha. Alaca karanlığı dövüyordu Arap bülbülleri. Aşağı indim, tulumbadan su çekip yüzümü yıkadım. Ablam elinde iki […]

Babalar Neden Erken Ölür? -VIII-
Babalar Neden Erken Ölür? -VII- >> Gece bunalınca dama çıkıp babamın eskiden yaz günleri yattığı yer yer yırtılmış cibinlikteki divana uzandım. Fesleğenin ve incirin o […]

Babalar Neden Erken Ölür? -VII-
Babalar Neden Erken Ölür? -VI- >> Doktor, “Yürüsün.” demiş babam için. Koluna girip her gün bahçeyi yavaş yavaş yürütüyordum Paytak’ı her iki yanı çiçeklerle sıralanmış […]

Babalar Neden Erken Ölür? -VI-
Babalar Neden Erken Ölür? -V- >> Güzdü. Ablam pazara, bahçemizdeki sebzeleri satmak için, dört tekerlekli, elle itilen aracıyla çoktan gitmişti. Çınarın altına da kahvaltılıklarımızı hazırlamıştı […]

Babalar Neden Erken Ölür? -V-
Babalar Neden Erken Ölür? -IV- >> Babamı, güzelce yıkayıp, giydirdikten sonra kucakladığım gibi çınarın altındaki divana götürdüm. Gökyüzü masmaviydi. Yaban kazları geçiyordu bu sırada. Bir […]

Babalar Neden Erken Ölür? -IV-
Babalar Neden Erken Ölür? -III- >> Bahçeden sokağa bakarken komşularımızı düşündüm. Polislerin beni alıp götürürken ardımdan koşmaya çalışan babama seyirci kalan sokak komşularımızı… Babam, lacivert […]

Babalar Neden Erken Ölür? -III-
Babalar Neden Erken Ölür? -II- >> Erkenden uyanıp bahçeye çıktım. Sabahın dinginliği ve bahçe sevişiyordu. Bir yel fesleğenleri süpürünce oluşan Doğu coğrafyasına ait kokuyu içime […]

Babalar Neden Erken Ölür? -II-
Babalar Neden Erken Ölür? -I- >> Kasabanın hemen dışında çıkrıkları kırık, deresi kurumuş, çınarı yaşamaya direnen değirmenin yanındaydı evimiz. Kapıyı açıp bahçeye girdim. Bir serçenin […]

Burçak Tarlası
Bir kadın türküsü… Kentli bir kadının, kocasının köyüne yerleşince çalışma hayatındaki güçlüklerle karşılaşmasının öyküsüdür “Burçak Tarlası”. Gelin, köyde babaevi rahatlığını bulamayacak; yaşamın çalışmak üzerine kurulu […]

Kar mı Yağmış Şu Harput’un Başına
Elâzığ türküsü… Memleket ve aşk iç içe geçmiş. Cahit Külebi “Hikâye” şiirinde bunu anlatır: “Sen Türkiye’m gibi güzel ve aydınlıksın” diyerek. Hem memleket hem sevgiliye […]

Hey On Beşli On Beşli
Ağıt olarak bilinen bir Tokat türküsü… Türkünün Çanakkale Savaşı’na katılan 1315 doğumlu çocuklara yazıldığı söylendi hep. Oysa türkünün 1927 yılında Feryadi Hafız Hakkı tarafından taş […]

Hastane Önünde İncir Ağacı
Hastane önünde incir ağacı bir Yozgat türküsü… Kayseri Pazarören Köy Enstitüsü’nde okuyan Akdağmadenli Nedret adlı gence yazılmış bu ağıt… Sözlerini de Nedret’in sınıf arkadaşlarından bir […]

Kâtibin Avlusu
Kadın türküleri içinde ayrı yeri var bu türkünün. Yunan tragedyalarındaki o geriliminin izleri hissediliyor. Üzüm bağları ve şarap tanrısı Dionysos törenlerinden çıkma tragedyanın gerilimiyle örülmüş […]