
Türkü


A İstanbul Sen Bir Han mısın?
Kütahya türküsü… İstanbul, tüm gurbet kavramını kapsayan sızılı, büyük gurbettir. Anadolu’da, eskiden biri gurbete çıkıyorsa bu gurbet, genelde İstanbul olurdu. Sonra büyük bir gurbet olarak […]

Ay Oğlan Yiğit misin? (Çömüdüm)
Çömüdüm, kadın ağzıyla yakılmış bir Kütahya türküsü… Mâni nazım türü uyak ve ölçüsüyle yazılmış. Ay oğlan yiğit misin Dağlarda geyik misin Selam verdim almadın Allah’tan […]

Arda Boylarında Kırmızı Erik
Antik Yunan tragedyaları gerilim üzerine kurulmuştur. Tragedyaların en belirgin özellği de budur. Bu Trakya türküsündeki olay, o dönemde yaşanmış olsaydı Ege’nin öte yakasındaki bilge ozanlar […]

Bağa Girdim Bağ Budanmış (Nazife Hanım)
Hareketli ezgisi olan bir Şarköy türküsü… Türkünün farklı öyküleri var. Bu farklılıklarda ortak yön Nazife’nin çektiği acı ve ona reva görülen ölüm… Sanki Nazife ölmemiş […]

Koyun Gelir Yata Yata (Gelin Ayşe)
Türkü bir ağıt… Antep-Adana yöresindeki Türkmenlerin yerleşik hayata geçiş dönemine ait bir türkü… Ayşe, yeni evlenmiş güzel bir gelin… Güzel olduğu kadar da öz saygısına […]

Burçak Tarlası
Bir kadın türküsü… Kentli bir kadının, kocasının köyüne yerleşince çalışma hayatındaki güçlüklerle karşılaşmasının öyküsüdür “Burçak Tarlası”. Gelin, köyde babaevi rahatlığını bulamayacak; yaşamın çalışmak üzerine kurulu […]

Kar mı Yağmış Şu Harput’un Başına
Elâzığ türküsü… Memleket ve aşk iç içe geçmiş. Cahit Külebi “Hikâye” şiirinde bunu anlatır: “Sen Türkiye’m gibi güzel ve aydınlıksın” diyerek. Hem memleket hem sevgiliye […]

Hey On Beşli On Beşli
Ağıt olarak bilinen bir Tokat türküsü… Türkünün Çanakkale Savaşı’na katılan 1315 doğumlu çocuklara yazıldığı söylendi hep. Oysa türkünün 1927 yılında Feryadi Hafız Hakkı tarafından taş […]

Hastane Önünde İncir Ağacı
Hastane önünde incir ağacı bir Yozgat türküsü… Kayseri Pazarören Köy Enstitüsü’nde okuyan Akdağmadenli Nedret adlı gence yazılmış bu ağıt… Sözlerini de Nedret’in sınıf arkadaşlarından bir […]

Kâtibin Avlusu
Kadın türküleri içinde ayrı yeri var bu türkünün. Yunan tragedyalarındaki o geriliminin izleri hissediliyor. Üzüm bağları ve şarap tanrısı Dionysos törenlerinden çıkma tragedyanın gerilimiyle örülmüş […]

Kırmızı Buğday
İnsan yiğit olur da bu kadar mı olur? Aşk olsun sana Arap Ali Osman Efe! Kurtuluş Savaşı’nda işgalciye korkular vermiş bir yiğit Ali Osman Efe! […]

Karakolda Ayna Var (Fosforlu Cevriye)
Suat Derviş’in romanıdır “Fosforlu Cevriye”. Roman; “Karakolda Ayna Var”, “Kız Kolunda Damga Var”, “Gözlerinden Bellidir Cevriye’m”, “Sende Kara Sevda Var” gibi dört başlıktan oluşmuş. Romandan […]

Al Basmadan Donum Var
Kıvrak, neşe saçan bir Ege türküsü… Üstelik kadın ağzından, sevdiği erkeğe yakılmış. Türkü, mani nazım şekliyle oluşturulmuş. Dörtlüklerin ilk dizesi doldurma. Her dizeden sonra kavuştakların […]

Fincanın Etrafı Yeşil
Özellikle Doğu toplumlarında acının metaforudur aşk. Ekonomik, sosyolojik ve kişisel özellikler aşkın engeli ve yönlendiricisidir. Fincanın etrafı yeşil aman aman At kolun boynumdan aşır Sarhoşam […]

Ben Kendimi Gülün Dibinde Buldum
Sehl-i mümteni sanatının piri Yunus Emre’dir. Yunus, bu Kütahya türküsünün sözlerini duysaydı kendine çok yakın hissederdi. Öyle yalın ki sözler ve öyle derin ki anlam… […]

Karşıdan Geliyor Bir Çift Araba
Günümüzde bir yapıt, kapitalist üretimin şekillendirdiği pazar ekonomisi koşullarında oluşmak zorundadır. Her şey ama her şey, bu pazar ekonomisinin belirleyiciliğinde varlığını sürdürür. Kendi koşullarına uymayan […]

Dağlar Duman Böyle
Mahzuni Şerif; duyarlı, çağdaş, gerçekleri gören bir ozandır. Bu duyarlılık; insanın ezeli sorununa, finans kapitalin sömürüye dayanan gerçek yüzüne, “el kapıları”ndaki insanın kırılan onuruna ve […]

Erzurum’da Çevirdiler Yolumu
Bir Afyon türküsü… Bir dik duruşun türküsü… Buna kimsesizliğin türküsü de denir. Türkünün öyküsü belirsizlikler var. Daha doğrusu öyküyü türküdeki dizelerden çıkarıyorsunuz. “Erzurum’da çevirdiler yolumu […]

Döne Gelin
İnsan neden ağlar? Çok nedeni var. Bir nedeni de Barak türküsü… Barakların özüne inince evrensel öyküler çıkar karşımıza. İnsanı yitmiş, acısı kalmış öyküler… Tüm ama […]