Erik Dalı Gevrektir

Erik Dalı Gevrektir, Dirmilli Kadir Türen’e (Curacı Kadir) ait bir Burdur türküsü. Türkünün Isparta, Ankara yöresine ait olduğuna dair iddialar da var ama TRT, 2019 yılında türkünün Kadir Türen’e ait olduğunu onaylamış.

Curacı Kadir Teke yöresinin türkü ustası, bilinen birçok türküsü de var.

Erik dalı gevrektir
Erik dalı gevrektir
Amanın eğmeye gelmez
Haydi eğmeye gelmez
Elin gızı naziktir
El gızı naziktir
Amanın değmeye gelmez
Haydi değmeye gelmez.

Eller oynasın eller
Diller kaynasın diller
Eller ne derse desinler
O dillerini yesinler.

Kadına ne güzel bakıyor Kadir Turan. Nazik olduğunu söylerken erik dalındaki gevrekliği kullanıyor. Benzetme, doğanın, çevrenin bilince yansıması üzerine kurgulanmış. Güzel dillerin de güzel söz söylemenin de tadına doyulmayacağını saflıkla anlatmış süs püs olmadan.

Burdurlu bir köylünün erik dalından düşmesi üzerine yazılan türkü, düğünlerin, toplu eğlencelerin de vazgeçilmez müziği olur. Türkünün ilk başlardaki ritmi, değişik çalgılarla hızlandırılmış, tam bir oyun havasına dönüştürülmüş Sözler de biraz farklılaşmış. Teke yöresinin o saf, o kekik kokulu Toroslarını çekip almışlar türküden, Dirmilli’den. Özgün yapısını yok etmişler.

Dimrilli de öldü. Şimdi elkızına kimler türkü yakacak oralarda? Cura da sipsi de sustu. Başka hangi çalgı; bülbülün avazını, kekiğin amberini, Torosların yalçınlığını yansıtır ki?

Kapitalizm, türküleri de metalaştırıyor ne yazık ki. Metalaşan her şeyde olduğu gibi özgünlük de saflık da tat da tuz da yok oluyor. Eleştiri, gerçek ve duygu kaynağı olan halk kültürü; pazarlarda satılıyor su başlarını, yol başlarını bezirgânlar tutalı. Yönlendirilmiş her insan, kapitallerin sanattaki ve halk kültüründeki oyuncağıdır artık.

Türküleri yalnızca göbeğimizle değil aklımızla da dinlesek keşke.