İnsan neden ağlar? Çok nedeni var. Bir nedeni de Barak türküsü… Barakların özüne inince evrensel öyküler çıkar karşımıza. İnsanı yitmiş, acısı kalmış öyküler… Tüm ama tüm değerlerden üstün olan insan kişisinin acıları…
Resmî tarih yoksulluğu yazmaz. Barak yazar bunu bozlak yazar. Bir de fi tarihi… Barak da bozlak da fi de yoksulluğun, hâli yamanın tarihi olur böylece.
“Aman Döne’m oturmuş da gine taşın üstüne
Aman saçlarını taramış dökmüş kaşın üstüne
Aman Döne gelin her ne diyorsan da gine
Başım üstüne, başım üstüne.”
Genç adam, uzaktan izler Döne’yi. Döne bir taş üstüne oturmuş, taradığı saçları yüzüne dökülmüştür. Genç, Döne’nin ağzından çıkacak söze bakmaktadır. O ne derse kabulüdür. Kabulüdür de Döne suskun, Döne uzaklarda yaşayamadıklarını görmekte. Döne de bin parça…
Farklı öyküleri var bu Barak’ın. Hepsi de acı da birleşir.
“Aman gine Barak ellerinde kurşun atılır.
Benim aşkım pazar olmuş da gine buralarda satılır
Aman Döne Gelin aman Döne Gelin, gelin olmuş da
Gine benim boynum bükülür bükülür
Aman gine canım kurban olsun
Döne Gelin senin yoluna.”
Düğünü var Döne’nin. Kurşunlar atılmaktadır. Genç, uzaktan izler yine. İşte ağıt da budur. Yoksul, naçar gencin ağıtı başlar. Kurşunlar havaya değil, tam da yüreğine saplanır bir bir.
“Benim aşkım Pazar olmuş da gine buralarda satılır.” dizesi, felsefi bir derinlik taşır. Bir bombanın açtığı oyuktan, binlerce kez daha derindir bu dize. Kültürün endüstrileşmesine bir gönderme sanki.
Genç adam, sen Adorno musun?
Aşk, feodallerin -daha sonra finans kapitalin- elinde metadır artık. Pazarlarda satılan nesnedir.
Feodallerin biçimlendirdiği, yönlendirdiği bir aşk yaratılmıştır. Halk, feodalizmin bastırmasıyla bu yönlendirmeyi kabullenecek; davul, birinin boynunda; tokmak, bir başkasının elinde olacaktır. Davul, dengi dengine diye çalar, artık. Had bildirilmiştir: Yoksul, ancak feodalin onayladığı biriyle evlenebilir.
Döne ile evlenme hakkı paralı birinindir.
Yasa koyuculuklarına karşın, feodaller, bu aşkın tarihini yazacak olan Barak’a söz geçiremiyor. Gencin Döne aşkı, halkın dilindedir artık ama aşk da pazarda satışa çıkmıştır.
Genç adam, sen, Döne’yi neden alıp gitmedin? “Sabır sonsuz değildir.” der Hegel. Sen neden sustun? Kızmak çare değil ki…
“Bir insan kızıyorsa değil, susuyorsa bitmiştir her şey.” (Sadi Şirazi)
Be the first to comment