Köşebaşı Meyhane (Sokakbaşı Meyhane) türküsü Giresun yöresine ait, yedili hece ölçüsüyle yazılmış. Mani nazım biçimi özellikleri gösteriyor türkü ama mani uyağı (aaba) ilk dörtlükte yok. Dörtlüklerin ilk iki dizesi doldurma, asıl anlam son iki dizede.
Sokak başı meyhane
Asmadandır kapısı
Ben gözüme aldırdım
On beş sene mapısı
Âşık, sevgilisi için her tür özveride bulunacak biridir. Ona kavuşmak için her tür cezayı göze almaya da hazır. Gerekirse kaçıracak, on beş yıl da yatacaktır. Sevgi için kendini unutmaktır bu. Kız kaçırma olgusuna da sosyal antropoloji açısından bakmadan şunu demek olası: Savaşların nedeni ekonomikse kız kaçırmanın da özü ekonomik sıkıntıdır. Kimi durumlar dışında (toplumsal, biyolojik, psikolojik) bu böyledir. Bununla birlikte kız kaçırmanın erkeğin zaferi olarak görülmesi de ayrı bir yara.
“Hanımı da saran doymasın
Saran da murat almasın”
İki dizede her şeye karşın bir başaramama korkusu var. Her şeyi göze alan âşık, kendini aşan güçlerle başa çıkamazsa ne olacak? İşte bu korkutur yiğit adamı. Bu da çaresizliğin, tek kalanın sığındığı alana girer: beddua. Bedduadaki sarsıcı istek öyle keskin ki murat alamamanın evrensel acısını hissettiriyor.
“İkimiz de sevdalı
Buna can dayanır mı?”
Âşığın anlamadığı şey de birbirini seven iki insanın kavuşmasının önündeki engellerdir. Sevgi varsa engel olmamalı ona göre. Doğru mu? Doğru… Sevip de kavuşamamak… Can dayanmaz.
Devriye sardı bizi
Hep beraber olalım
Vermeyelim bu kızı
Sevdiğini kaçırır genç adam ama devriyeler peşindedir. Onlara yenileceğinden korkuyor. Dostlarına haber salar “Şu kızı vermeyelim.” diye. Yoksulun kimsesi olmaz, varsa arkadaşları vardır.
İki âşık birbirlerini çok sevmelerine karşın ayrılır. “Seviştik de ayrıldık/ Sebebi nedir yârim” diye sorar genç adam. Oysa bu soruyu kendine sormalıydı. Hiçbir algıya kapılmadan ayrılığın öz saygısına olan etkisini sorgulamalıydı ilkin. Ayrılığın var oluşa etkisini düşünmeden sorulan soru hükümsüzdür.
Soruyu hiçbir eğriliğe sapmadan kendine değil başkasına soran kişinin alacağı yanıt, gerçeği asla yansıtmaz.
İlk yorum yapan olun